Por Ignacio Lazcano
A nosa arepa en América Central a arepa acompaña a próxima lejanía do paisano. México recíbea con música de Mariachi celebrando o matrimonio perfecto entre o queixo Oxaca e celoso míraa o queixo Panela. Gringolandia recibe á arepa con respecto, e en liberdade reenchémola de calquera cousa; é a sobreviviente da maior crise xamais vivida por país algún. É resiliente como o somos todos os venezolanos, Lorenzo Mendoza e o seu equipo segue producindo a harina para facer o noso pan de todos os días, e poder seguir coa nosa arepa debaixo do brazo. En Europa se apersona na casa dos inmigrantes, aínda que os seus fillos prefiran o pan de trigo. O seu harina, a alma da arepa, conséguese ata no Gadis. Os rellenos son sofisticados, en toda Europa, queixos maduros, substitúen ao queixo fresco e os jamones curados e os embutidos toman o lugar do jamón cocido; todos usados para recordar o sabor amado. Como docente hei ter alumnos cocineros moi creativos, agora chef dos seus propios emprendimientos todos eles regados polo mundo. Todos inventando cousas xeniais; un deles en Australia reencheu exitosamente unha arepa con carne de canguro, converténdose nun prato que representa a nova cociña australiana; outro en Sur África reencheu a arepa de avestruz guisada, agora vive de arepa de avestruz.
Os recheos caseiros das arepas en Venezuela, si quérese, representaba, ata certo punto, a idiosincrasia de cada grupo familiar. Criado por Papápascual, un italiano bonachón, constructor de oficio e cazador apaixonado da xeografía do seu agora país, ensinoume a apreciar o mestizaje, a mestura dos costumes aprendín a comer a arepa reenche de Venado. Visitabamos con frecuencia os llanos centrais venezolanos, facendo da poboación de Camatagua o noso campamento basee; el saía a cazar co seu irmán de vida tamén inmigrante, o tío Antonio. Papápascual, cazador certeiro só mataba o que se ía a consumir, o pobre Antonio era medio cegato e frecuentemente non atinaba á presa sen importar que tan preto estivese, frecuentemente frustrábase; no espírito da caza, Papápascual sempre compartía con el os froitos da xornada e dicíalle ?? terás éxito noutra oportunidade ??. Nun día de caza o moi frustrado Antonio, atormentado pola bulla das guacharacas anunciando o atardecer, levanta o seu escopeta morocha cara á copa dos arboles e dispara sen apuntar. Sentiuse o disparo que inmediatamente calou o alboroto. O silencio rompeuse co ruído dun corpo caendo cara ao chan da selva. Escoitábase as ramas romperse a medida que o corpo descendía. Cun golpe seco atópase coa terra; era unha guacharaca ¡Cona! Antonio cazara unha guacharaca. Miráronse sabia que tiñan que comerse ao animal, non eran asasinos eran cazadores. Antonio recolle a súa presa e no campamento trátaa como a un pollo. Mergulla ao ave en auga fervendo a despluma e utiliza ao animal como ingrediente da súa salsa de espaguetis. E alí estaba a manifestación máis autentica de ser venezolano, a nosa fusión. A pasta italiana, o queixo fresco criollo, o atardecer llanero, todo bañado na salsa de espaguetis de Antonio usando un ingrediente precolombino a guacharaca. Alí estivo tamén a arepa, esperando que o irreverente llanero agárrea, píquea, mergúllea nesa salsa digna de Deuses. E quedo salsa, que a muller usou para reencher a arepa do almorzo do día seguinte e sérvea. O compadre pregunta xa con media arepa comida, de que son estas arepas? E a comadre sóltalle de guacharaca ??imaxínese compadre eses italianos tolos comen guacharacas??. Outro exemplo pouco ortodoxo que tivemos na miña casa foi a arepa reenche de queixo pecorino. Papápascual viaxara a Italia logo de toda unha vida de ausencia e ao volver a casa trae consigo un bo pedazo de queixo pecorino. Unha mañá dun flojo domingo na que non amencera nada para almorzar e a creatividade en tempos de crises, a miña nai fai unhas arepas e reéncheas de queixo pecorino rallado; un luxo de arepas testemuña do noso mestizaxe.
